Wat is racisme?

Racisme is een structureel systeem dat bepaalde mensen bewust én onbewust uitsluit of minder kansen geeft, puur door hun huidskleur, nationaliteit, afkomst of cultuur.

Het heeft met macht te maken.

In het verleden diende racisme om kolonisatie en slavernij goed te praten.

Vandaag zorgt racisme er nog altijd voor dat vooral witte mensen de macht hebben: als leerkrachten, schooldirecteurs, huiseigenaars, werkgevers, advocaten, rechters, journalisten, belangrijke politici, modellen, rijke mensen, de legertop …

Niet-witte mensen vinden moeilijker een huis of werk, en worden benadeeld op veel vlakken: politie, zorg, onderwijs, sport, in de media …

Witte mensen kunnen ook benadeeld worden, maar erg zelden door hun huidskleur. Dat noemen we wit privilege.

Wat is allemaal racisme?

Sommige uitspraken of gedrag zijn duidelijk racisme. De uitspraak "vuile makkak", bijvoorbeeld.

Maar vaak is racisme veel subtieler, zoals:

• Er automatisch van uitgaan dat je medestudent van Turkse afkomst minder goed Nederlands spreekt.
• Vooral negatief nieuws opmerken over bepaalde bevolkingsgroepen, terwijl je voor andere bevolkingsgroepen veel milder bent. Bijvoorbeeld: geweld door een vluchteling krijgt veel aandacht, terwijl vergelijkbaar gedrag van Belgen nauwelijks het nieuws haalt.
• Negatief gedrag van sommige mensen alleen door één kenmerk verklaren (cultuur, afkomst, religie ...), terwijl je negatief gedrag van andere mensen niet veralgemeent, en soms zelfs goedpraat. Bijvoorbeeld:
  • Een persoon met een zwarte huidskleur die gevaarlijk met de auto rijdt? “Het is altijd hetzelfde met ‘die’ buitenlanders.”
  • Een witte persoon die te snel rijdt? Hij (niet zijn groep!) is een onnozelaar Of zelfs: “Hij moest misschien snel ergens zijn.”
• Scholen die leerlingen met een migratie-achtergrond vaker aanraden om technisch of beroepsonderwijs te volgen.

Wie is racistisch?

We hebben allemaal racistisch gedrag en racistische gedachten aangeleerd: op school, in series, films, (sociale) media, boeken, strips, tijdens onze opvoeding ...

Zelfs de meest open persoon vervalt soms in racisme.

Gelukkig kunnen we racisme ook afleren en bestrijden.

^{FOTO: Wassim Chouak}