Is stemmen verplicht in België?
Ja, je bent voor de meeste verkiezingen verplicht om naar het stemhokje te gaan. En ook nee, want je moet niet per se stemmen. Niemand ziet wat jij doet in het stemhokje, dus je kan ook blanco stemmen.
Belangrijk: je bent alleen verplicht om te gaan stemmen als je:
- 18 jaar bent
- of 16-17 jaar voor de Europese verkiezingen
- Belg bent
- je stemrecht nog hebt
Zie:
Woon je in Vlaanderen of in Brussel? Dan is het een beetje anders:
Ik woon in Vlaanderen
Ben je 18 jaar of ouder? Dan moet je in Vlaanderen naar het stemhokje gaan op:
- 9 juni 2024 voor de:
- Vlaamse verkiezingen of 'gewestelijke'
- Federale verkiezingen, dus voor België
- Europese verkiezingen
Je bent niet verplicht om naar het stemhokje te gaan op:
- 13 oktober 2024 voor de:
- Lokale verkiezingen: je stad of gemeente
- Provinciale verkiezingen: je provincie, bijvoorbeeld West-Vlaanderen
Ben je 16 of 17 jaar op 9 juni 2024? Dan moet je naar het stemhokje gaan voor de Europese verkiezingen.
Dat is net beslist, dus het is nog niet duidelijk wat dat precies betekent. Kan je bijvoorbeeld een boete krijgen als je niet gaat? Zodra dat duidelijk is, lees je het hier.
Ik woon in Brussel
Ben je 18 jaar of ouder? Dan moet je in Brussel naar het stemhokje gaan op:
- 9 juni 2024 voor de:
- Gewestelijke verkiezingen, dus voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- Federale verkiezingen, dus voor België
- Europese verkiezingen
- 13 oktober 2024 voor de:
- Lokale verkiezingen: je gemeente
- (Er zijn geen provinciale verkiezingen in Brussel.)
Ben je 16 of 17 jaar op 9 juni 2024? Dan moet je naar het stemhokje gaan voor de Europese verkiezingen.
Dat is net beslist, dus het is nog niet duidelijk wat dat precies betekent. Kan je bijvoorbeeld een boete krijgen als je niet gaat? Zodra dat duidelijk is, lees je het hier.
Wat is 'opkomstplicht'?
Opkomstplicht wil zeggen dat je verplicht bent om naar het stemhokje te gaan.
Dat is niet hetzelfde als 'stemplicht', want je bent eigenlijk niet verplicht om te stemmen. Je kan ook blanco stemmen.
Blanco of ongeldig stemmen?
Je bent niet verplicht om te stemmen op een partij of een kandidaat. Je kan ook blanco stemmen:
- Blanco stemmen op papier? Dan kleur je geen enkel bolletje in.
- Digitaal blanco stemmen? Dan kan je het vakje blanco aanduiden.
Blanco stemmen is niet hetzelfde als ongeldig stemmen. Ongeldig stemmen doe je door op papier bolletjes op verschillende kieslijsten in te kleuren. Digitaal kan je niet ongeldig stemmen.
Is blanco of ongeldig stemmen nuttig?
Volgens de Belgische wet moeten de blanco en de ongeldige stemmen wel worden geteld.
Maar daarna, voor de zetelverdeling in de parlementen, wordt er geen rekening meer mee gehouden. Ze worden dus genegeerd.
Wat als ik niet naar het stembureau ga?
Dan kan je een boete krijgen van 40 tot 80 euro.
Je kan ook iemand anders in jouw plaats laten stemmen, als je op de dag van de verkiezingen:
- Ziek bent
- In het buitenland bent
- Moet werken
- Moet studeren voor examens
Dat heet 'bij volmacht stemmen'.