Wat zegt de wet over seks?

De wet zegt wat mag en niet mag bij seks. Het is belangrijk dat iedereen vrijwillig 'ja' zegt.

1. Dwang of geweld mag nooit

Seksueel misbruik is strafbaar. Dat betekent seksuele handelingen onder dwang of met geweld. 

Seksuele handelingen zijn bijvoorbeeld:

• kussen
• aftrekken of vingeren
• pijpen of beffen
• vaginale of anale penetratie

Maakte je dit mee of ken je iemand die hier slachtoffer van is? Er zijn verschillende organisaties die je kunnen helpen.

Iedereen moet uit vrije wil 'ja' zeggen. Je mag altijd 'nee' zeggen, ook als je eerst 'ja' zei. Als iemand zich niet verzet, wil dat niet zeggen dat die persoon 'ja' zegt.

Let op tekenen dat iemand 'ja' zegt. Bijvoorbeeld:

• Als iemand je terugkust, terugstreelt of helpt met uitkleden.
• Iemand die slaapt, bewusteloos of dronken is, kan geen 'ja' zeggen. Heb dan geen seks met die persoon. Zorg dat die persoon veilig is.

Je kunt een boete of gevangenisstraf krijgen als je deze regels breekt.

2. Seks mag vanaf 14 jaar, met max. 3 jaar verschil

Als je jonger bent dan 14 jaar, mag je geen seks hebben volgens de wet. Je bent te jong om 'ja' te zeggen op seksuele handelingen.

Vanaf 14 jaar mag je seks hebben als:

• Iedereen 'ja' zegt
• De ander ook minstens 14 jaar is
• De ander maximaal 3 jaar ouder is
• Niemand misbruik maakt van hun positie, zoals een sportcoach of iemand die bij je woont en gezag over je heeft

Deze regels gelden voor alle seksuele handelingen.

Voorbeelden:

• Een 14-jarige en een 17-jarige mogen seks hebben als ze allebei 'ja' zeggen. Maar als de 17-jarige hun positie als coach of baas gebruikt, dan mag het niet.
• Een 15-jarige en een 18-jarige mogen seks hebben als ze allebei toestemming geven. Maar als de 18-jarige hun positie als coach of baas gebruikt, dan mag het niet.
• Ben jij 15 en is je lief 19? Of ben je 14 en je lief 18? Dan mag het officieel niet omdat jullie meer dan 3 jaar verschillen.
• Ben je 14 en is je lief 13? Dan mag het niet omdat je lief te jong is.

Ben je 16 jaar of ouder? Dan zijn de regels een beetje anders:

• Iedereen moet 'ja' zeggen 
• De ander moet minstens 14 jaar zijn
• De ander mag meer dan 3 jaar ouder zijn
• Niemand mag misbruik maken van hun positie

Voorbeelden:

• Je mag als 16-jarige seks hebben met iemand die 14 jaar of ouder is.
• Je mag vanaf als 16- of 17-jarige dus seks hebben met iemand die veel ouder is dan jij, zolang die persoon hun 'vertrouwens- of gezagsrelatie' niet gebruikt.
• Je mag als 16- of 17-jarige geen seks hebben met iemand binnen je gezin (broers, zussen, ouders of stiefouders, of een inwonend familielid).
• Je mag op 16 jaar geen seks hebben met iemand die dronken of bewusteloos is, of om een andere reden geen vrijwillige toestemming kan geven.
• Ben je 18 jaar, dan moet je partner minstens 15 jaar oud zijn. Ben je 19 jaar, dan moet je partner minstens 16 jaar zijn.

3. Naaktfoto's en -video's sturen of doorsturen

Naaktfoto's en naaktvideo's naar elkaar sturen mag als je allebei minstens 16 jaar bent, en allebei vrijwillig toestemming geeft.

Voorbeelden:

• Je bent 16 en je lief is 17. Je mag naaktfoto's naar elkaar sturen.
• Je bent 16 en je lief is 14. Je mag geen naaktfoto's naar elkaar sturen want je lief is te jong.
• Je bent 16 en stuurt een ongewenste dickpic naar iemand van 17 jaar. Dit mag niet want de ander gaf geen toestemming.
• Je bent 18 en zet iemand van 16 onder druk om foto's te sturen. Dit mag niet want de ander geeft geen vrijwillige toestemming.

Naaktbeelden van iemand verder doorsturen zonder toestemming van de afgebeelde persoon is altijd strafbaar. 

Lees hier wat je kan doen als iemand jouw naaktfoto heeft doorgestuurd.

4. Seks in het openbaar mag niet

Heb je seks in een bos, op het strand, in een openbaar toilet of op een andere publieke plaats? Als iemand je ziet, kan je een straf krijgen.

5. Stiekem kijken, filmen of foto's maken mag niet

Je mag mensen niet zonder hun toestemming bespieden, filmen of fotograferen  als ze zich omkleden, wassen, naakt zijn, naar het toilet gaan, seks hebben...

Dat geldt ook voor bijvoorbeeld filmen onder iemands rok.

Het is ook verboden om zonder toestemming fake nudes of deepnudes te maken.

6. Je geslachtsdelen tonen in het openbaar mag niet

Je mag je geslachtsdelen niet in het openbaar aan anderen laten zien. Dit mag alleen op speciale plekken zoals sauna's of naaktstranden.

7. Sekswerk is verboden onder 18 jaar

Sekswerk of 'prostitutie' is niet toegestaan onder de 18 jaar.

• Ben je 17 jaar of jonger en heb je seks in ruil voor cadeaus, geld of omdat iemand je dwingt? Neem dan contact op met Child Focus. Zij luisteren naar je verhaal en helpen je.
• Ben je 18 jaar of ouder en doe je vrijwillig aan sekswerk of overweeg je dat? Het is niet verboden. Er zijn wel risico's bij sekswerk. Organisaties die kunnen helpen:
• Violett in Gent, Hasselt en Antwerpen
• Boysproject in Antwerpen (voor mannen en trans sekswerkers)
• Alias in Brussel (voor mannen en trans sekswerkers)

Toestemming is belangrijk

Toestemming zorgt voor veilige seks. Seks is ook leuker als iedereen enthousiast is.

Let goed op de reactie van de ander. Is die niet helemaal enthousiast? Vraag dan of alles oké is.