Hoe kan ik reageren op een racistische uitspraak?

• Wat wil ik bereiken met mijn reactie? Wil ik grenzen stellen? Iemand helpen om voortaan minder racistisch uit de hoek te komen? Iemand steunen die doelwit is van racisme? Mezelf beschermen? Verschillende van deze zaken tegelijk?
• Welke reactie helpt om dit te bereiken?
• Is het goed om meteen te reageren? Of moet ik eerst wat afkoelen?

Reageer je vaak wanneer iemand die je kent racistische uitspraken doet? Dan is de kans kleiner dat die deze opmerkingen blijft maken.

Altijd reageren? Dat is niet realistisch. Soms is het zelfs beter om later te reageren:

• Zegt iemand racistische dingen om aandacht te krijgen? Wil die een reactie uitlokken? Negeren is dan beter.
• Als er andere mensen bij staan. Staat iemand in een groep? Dan zal die niet snel van mening veranderen. In een gesprek met enkel jullie twee? Dan kan je makkelijker vragen waarom die deze uitspraak deed.
• Als je nog niet rustig met de situatie kan omgaan. Bv. omdat de uitspraak je zo ergert of boos maakt. Je reactie zal dan meestal niet helpen.

Of is het niet het gepaste moment om er iets op te zeggen? Ga dan weg of verander het onderwerp.

Zo moet die persoon nadenken over wat die zegt.

Je komt ook meer te weten over de reden achter deze uitspraak. Heeft het te maken met angst? Onwetendheid? Een ervaring?

Kom je te weten waar de uitspraak vandaan kwam? Dan kan je daar rustig verder over praten.

Hoor je tijdens het gesprek plotseling iets concreets? Bv. "in mijn buurt...", "op de tram...", "gisteren...", "in Gent...", "op het werk van mijn tante...". Vraag daarover door.

Vaak doen mensen racistische uitspraken omdat zij of iemand die ze kennen iets meemaakte. Wil je racisme aanpakken? Dan is het zinvoller om daarover te praten dan grote debatten te voeren.

Verwijten? Dat geeft vaak een gesprek waar je niet naar elkaar luistert.

Ook het verwijt van racisme leidt het gesprek af van de oorzaken achter de uitspraak.

Mag je dan niet zeggen dat iemand iets racistisch zei? Dit kan gerust, als je denkt dat dit hen helpt om minder racistisch te denken. Denk goed na over wanneer dit zinvol is en hoe je dit doet.

• Zeg: ‘Wat je zegt, is racistisch’.
• Zeg niet: ‘Je bent een racist’.

​​Keur de uitspraak af, niet de persoon. Anders wordt die persoon alleen maar boos.

Zegt iemand iets racistisch? Dan is dat vaak omdat die bang of boos is. De persoon baseert zich dus op een gevoel, niet op feiten.

Heb je het gevoel dat iemand iets racistisch zegt, enkel omdat die te weinig kennis heeft? Vraag zo rustig mogelijk of die de uitspraak kan bewijzen.